ANLAŞMALI BOŞANMA DAVASI 

 

Türk Medeni Kanunu'nun 166/3 maddesi ile evliliklerinde 1 yılı dolduran eşlere anlaşarak boşanma imkanı tanınmıştır. Anlaşmalı boşanmak isteyen eşler, anlaşmalı boşanma protokolü ve dava dilekçesi ile birlikte aile mahkemesinde dava açabilirler. Anlaşmalı boşanma davası açıldıktan sonra taraflar duruşmaya çıkarak hakim huzurunda anlaşmalı boşanma protokolünü kabul ettiklerini ve boşanmak istediklerini açıkça beyan etmelidir. Bu şekilde eşler arasında tek celsede anlaşmalı boşanma gerçekleşmektedir.

 

 

 

Anlaşmalı Boşanma Nedir?


Anlaşmalı boşanma TMK'de genel boşanma sebepleri arasında sayılmaktadır. TMK m. 166/3 hükmüne göre eşler evlilik birliğinin temelinden sarsıldığı ve ortak hayatın çekilmez olduğu hususunda anlaşmış ise anlaşmalı boşanma gerçekleşecektir.

 Türk Medeni Kanunu 166/3'e göre;


“Evlilik en az bir yıl sürmüş ise, eşlerin birlikte başvurması ya da bir eşin diğerinin davasını kabul etmesi halinde, evlilik birliği temelinden sarsılmış sayılır. Bu halde boşanma kararı verilebilmesi için, hakimin tarafları bizzat dinleyerek iradelerinin serbestçe açıklandığına kanaat getirmesi ve boşanmanın mali sonuçları ile çocukların durumu hususunda taraflarca kabul edilecek düzenlemeyi uygun bulması şarttır. Halim, tarafların ve çocukların menfaatlerini göz önünde tutarak bu anlaşmada gerekli gördüğü değişiklikleri yapabilir. Bu değişikliklerin taraflarca da kabulü halinde boşanmaya hükmolunur. Bu halde tarafların ikrarlarının hakimi bağlamayacağı hükmü uygulanmaz.” denilmektedir.

 

Buna göre, eşler arasında evlilik birliğinin temelinden sarsıldığı ve ortak hayatın çekilmez olduğu hususunda anlaşma sağlandığı kabul edilir. Bu duruma dayanarak boşanma kararı verilebilmesi için bazı ek şartların gerçekleşmesi gerektiği kanunda sayılmıştır.

 

Anlaşmalı Boşanmanın Şartları 

 

  • Evlilik birliğinin 1 yıl sürmüş olması,

  • Eşlerin ortak irade ile boşanma davası açması veya birinin açtığı davayı diğerinin kabul etmesi,

  • Hakimin tarafları duruşmada bizzat dinlemiş olması

  • Hakimin tarafların üzerinde mutabık kaldıkları boşanma protokolünün mali konular ve çocuklara ilişkin düzenlemelerini uygun bulması gerekmektedir.


Evlilik birliğinin nikah gününden itibaren en az 1 yıl sürmüş olması

 

           Evlilik birliğinin 1 yıl sürmüş olması hususu mahkemece nüfus kayıtları getirilmek suretiyle resen araştırılır. Anlaşmalı boşanma davası evliliğin üzerinden 1 sene geçmeden açılmış ise, anlaşmalı boşanma gerçekleşmeyecektir. Bu sebeple, evliliğin üzerinden 1 yıl geçmeksizin açılan davalara çekişmeli boşanma davası hükümleri uygulanarak devam edilir. 

Ancak taraflardan birinin çekişmeli boşanma davası açması halinde bu dava, yargılamanın herhangi bir aşamasında anlaşmalı boşanma davası olarak karara bağlanabilir.

 

Eşlerin beraber dava açması veya birinin açtığı davayı diğer eşin kabul etmesi

 

        Anlaşmalı boşanmanın gerçekleşebilmesi için eşlerden birinin dava açması ve diğerinin kabul etmesi gerekir veya eşlerin aynı dilekçeye imza atarak ortak irade ile dava açması gerekir. Ancak bir tarafın diğerinin davasını kabul etmesi yoluyla anlaşma sağlanması için, boşanma davasının kanunda belirtilen özel sebeplere dayanmaması gerekir. Diğer bir deyişle, sadece genel sebeplerden şiddetli geçimsizlik zeminindeki boşanmalarda anlaşmalı boşanma gerçekleşebilir.

 

Eşlerin iradelerini açıkça belirtmesi

 

        Hakim, anlaşmalı boşanma davasında eşleri aynı anda duruşmada dinleyecektir. Bu husus, kamu düzenine ilişkin olup eksikliği halinde boşanma kararı verilebilmesi mümkün değildir.  Hakim tarafların her türlü baskı ve tehditten uzak olarak özgür iradeleri ile beyanda bulunduklarını denetleyecektir. 

 

        Eşlerin aynı anda duruşma salonunda hazır edilmesi ve hakim tarafından dinlenilmesi gerekir. Ancak tutuklu veyahut hükümlü olan eşe karşı açılan boşanma davasında, eşin hangi cezaevinde oldğuu mahkemeye bildirilir.  Mahkeme tarafından SEGBİS (Ses ve Görüntü Bilişim Sistemi) yolu kullanılarak cezaevinde bulunan eş dinlenir. 

 

        Aile hakimi, kendisine sunulan imzalı beyanları taraflara okur ve tutanağı taraflara imzalatır. Beyanlar okunmamışsa boşanmaya karar verilemez ve taraflardan birinin imzadan imtina etmesi davayı çekişmeli boşanma davasına dönüştürür. Bu halde mahkeme tarafından davacı yana çekişmeli boşanma dava dilekçesini sunmak üzere 2 haftalık süre verilmektedir.

 

Hakimin tarafların yapmış oldukları anlaşmayı uygun bulması

 

        Hakim, tarafların mali konularda (maddi-manevi tazminat, nafaka, mal paylaşımı, ev eşyaları, ziynet eşyaları) ve çocuklarla ilgili nafaka ile velayet hususunda anlaşmaları halinde anlaşmalı boşanma kararını verecektir. Tarafların bu hususları açıkça belirttikleri bir anlaşmalı boşanma protokolü imzalanması gerekir. Aile mahkemesi hakimininde söz konusu anlaşmayı uygun bulması gerekmektedir. Hakim, anlaşması uygun bulmadığı ölçüde müdahale ederek taraflara öneride bulunma yetkisine haizdir.

 

 

Çocuğun Velayeti Konusunda Tarafların Anlaşması

 

        Taraflar, anlaşma protokolünde velayet ile ilgili anlaşmış olmalı ve bu anlaşmanın hakim tarafından uygun bulunması gerekmektedir.

Anlaşmalı boşanmada İştirak Nafakası
İştirak nafakası, boşanmadan sonra müşterek çocuğun bakım ve ihtiyaçlarının giderilmesi amacıyla ödenmesi gereken nafaka türüdür. İştirak nafakası çocuk ergin olduktan sonra son bulur.  Tarafların bu iştirak nafakası hususunda anlaşmış olması veya hakimin bu anlaşmayı uygun bulması gerekmektedir. Anlaşmalı boşanma yapılırken çocuk için iştirak nafakası istenmemiş olması daha sonra istenilemeyeceği anlamına gelmez. Bunun sebebi çocuğun üstün yararının kamu düzenine ilişkin olmasıdır. 

Kişisel ilişkinin tesisi bakımından anlaşma
Anlaşma protokolü velayeti almayan tarafın çocukla olan görüşme zamanlarını düzenler. Taraflar bu hususta anlaşmalı, hakim bu görüşme zamanlarını uygun bulmalıdır. Hakim uygun bulmaz ise taraflara öneride bulunmalı, taraflar bu öneriyi kabul etmelidir.

Boşanma Davası Nasıl Açılır? 


Anlaşmalı Boşanma Davası Nerede Açılır?


        Türk Medeni Kanunu 168. Maddesi ile boşanma davasında yetkili mahkemenin eşlerden birinin yerleşim yeri ya da boşanma davası açılmasından önce son defa altı aydır birlikte oturdukları mahkeme olduğu belirlenmiştir. Ancak yetkili mahkeme eşlerin mutabakatıyla Türkiye'nin herhangi bir yerindeki mahkeme olabilir. Görevli mahkeme aile mahkemesidir. Aile mahkemesinin bulunmadığı yerlerde asliye hukuk mahkemeleri, aile mahkemesi sıfatıyla görevlidir.

 

Anlaşmalı Boşanmak İçin Ne Yapmak Gerekli?


        Tarafların anlaşmalı boşanması için öncelikle anlaşmalı boşanma protokolü hazırlanması gerekmektedir. Anlaşmalı boşanma protokolünün hazırlanmasının ardından anlaşmalı boşanma dilekçesi ile birlikte adliyelerdeki tevzi bürolarına başvurulur. Mahkemeye gerekli harçlar ödendiğinde dava açılmış olur. Anlaşmalı boşanma davasının tevzi olduğu mahkeme tensip tutanağı (tensip zaptı) hazırlayarak duruşma günü tayin eder. Duruşma gününe kadar yazılı anlaşmalı protokol aslının mahkemeye sunulması gerekmektedir. Mahkemece verilen duruşma gününde eşlerin her ikisinin de duruşmaya bizzat katılması gerekmektedir.

 

Anlaşmalı Boşanma Ücreti Ne Kadardır?


        Anlaşmalı boşanma davası maktu harç ve ücretlere tabidir. Avukata vekaletname verilmesi halinde özel anlaşma sağlanır. Detaylı bilgi için boşanma avukatınıza danışınız. (Av.Tuğba KOÇKAR - 0542 474 2030)

 

 

Anlaşmalı Boşanma Davası Ne kadar Sürer?  

 

        Anlaşmalı boşanma davası genellikle tek celsede boşanma kararının verilmesi ile tamamlanır ve biter.

 

 

Anlaşmalı Boşanma Protokolünün Şekli Nasıl Olmalıdır?


        Yazılı boşanma protokolünün ıslak imzalı aslının mahkemeye bir dava dilekçesi ile birlikte sunulması gerekir. Tarafların mutabık kaldıkları boşanma anlaşması hakim tarafından aynen mahkeme hükmüne geçirilir. Anlaşmalı boşanmaya karar verilirken, protokol tasdik edilir ve bununla birlikte protokol hükümleri mahkemenin kararının hüküm kısmına aynen geçirilir. 

 

Anlaşmalı Boşanma Protokolünde Neler Olmalıdır?

 

        Öncelikle anlaşmalı boşanmak isteyen tarafların kimlik bilgileri ile evlenme tarihleri açıkça belirtilmelidir. Tarafların mali taleplerine ilişkin ve var ise müşterek çocuklarına ilişkin tüm hususlar tereddüte yer bırakmayacak açıklıkta belirtilmelidir. Bu hususların mutlaka bir aile avukatı tarafından hazırlanması gerektiği kanaatindeyiz. 

 

        Taraflar evlilik birliğinin sona ermesinin ardından gündeme gelebilecek mali konular hususunda açıkça anlaşmalıdır. Bu hususlar; maddi ve manevi tazminat, yoksulluk nafakası, ziynet eşyaları, mal paylaşımına yöneliktir. Tarafların sayılan tüm maddi hususlarda anlaşmış oldukları tereddüte yer bırakmayacak şekilde anlaşmalı boşanma protokolünde belirtilmelidir. Bu hususların sağlıklı bir şekilde belirtilmesi açısından mutlaka avukat desteği alınmalıdır. 

 

        Müşterek çocuğa yönelik hususlar; iştirak nafakası, velayet, kişisel ilişkin kurulması şeklinde sıralanabilir. Anlaşmalı boşanmada velayete tabi çocukların durumları ile ilgili tereddüte yer vermeyecek şekilde tarafların beyanları alınmalıdır. Tüm bu hususlarda çocuğun yüksek menfaati gözetilerek hakimin müdahalesine tabidir.

 

 

Anlaşmalı Boşanmada Mal Paylaşımı Nasıl Yapılır?


            Anlaşmalı boşanmada mal paylaşımı taraflarca serbestçe yapılabilir. Eşler, evlilikte edinilen malları nasıl paylaşacaklarına karar verirler ve hakim bunu boşanma kararına geçirir. Boşanma protokolünün eksiksiz hazırlanması ve hakimin kararına gereği gibi geçirilmesi gerekir. Bu halde anlaşmalı boşanmadan sonra ayrı bir mal paylaşımı davası açılamaz. Ancak bazı durumlarda eksik ya da yanlış boşanma protokolü ardından mal paylaşımı için bir dava açılması mümkün olabilir.

Boşanma protokolünde öngörülen düzenlemeler hakim tarafından tasdik edilmeli ve hükme esas alınmalıdır. Örneğin, protokolde tescili öngörülen taşınmazlar olması halinde hakim bunlara ilişkin eda hükmü içerecek şekilde tescil kararı vermelidir. Diğer bir örnek ise, protokolün hakim tarafından tasdik edilmemesi halinde protokolün içerisinde yer alan gayrimenkul temlik taahhüdünün resmi şekil vasfını almayacağıdır. Bu gibi tescil kararı için dava harcı yatırmaya gerek yoktur, ancak tescil sırasında tapuda ödenecek harçlar ayrıdır.


Anlaşmalı Boşanmadan Vazgeçme ve Feragat Nasıl Yapılır?


        Anlaşmalı boşanma davası sonunda verilen kararın kesinleşmesine kadar taraflar anlaşmaktan vazgeçebilir ve çekişmeli boşanma davasına devam edebilirler. Anlaşmalı boşanmadan vazgeçerek çekişmeli boşanmaya dönmek, taleplerden feragat anlamına gelmez. Ancak boşanma davasından feragat edilmesi halinde taleplerden feragat edilmiş olunur. Boşanma davasından feragat dilekçesi açık, net ve şartsız olmalıdır. Dilekçe içeriğinde "boşanma davamdan feragat ediyorum" şeklinde beyan yeterlidir. Anlaşmalı boşanmadan vazgeçme süresi kararın kesinleşmesine kadardır.

 

Anlaşmalı boşanmada avukat gerekli midir?
        Avukatsız anlaşmalı boşanma mümkün olsa da, anlaşmalı boşanmada hak kaybına uğramamak için avukat gereklidir. Nitekim tarafların hatalı protokol hazırlamaları, boşanma kararını kesinleştirmeyi unutmaları vs. anlaşmalı boşanma avukatı ile önlenebilir. Ayrıca avukat dava sürecini kısaltabilir.